از جمله مهم ترین مواردی که هر نوجوان در طول دوره تحصیلی خود با آن مواجه می شود، مشکلات یادگیری است. بسیاری از نوجوانان و دانش آموزان گاه دچار افت تحصیلی می شود و این افت ها نگرانی خانواده ها را بیش تر می کند. شاید به ذهن شما این مورد خطور کند که این افت ها به دلیل اختلال یادگیری دانش آموز است. به همین جهت در این نوشتار اختلال یادگیری، تعریف و عوامل آن را به خوبی شرح خواهیم داد. در این راستا در ادامه با ما همراه باشید:

اختلال یادگیری چیست ؟

به عنوان مقدمه ابتدا باید دقیقا متوجه شویم که به راستی اختلال یادگیری چیست ؟ در پاسخ بایستی بگوییم که هر اختلالی که در آن موفقیت تحصیلی فرد با توجه به سن، آموزش و هوش بر اساس آزمون های معیار خواندن، نوشتن و محاسبه از آن چه انتظار می رود بسیار کم تر باشد، به عنوان اختلال یادگیری توصیف می گردد. به عنوان مثال برخی دانش آموزان به صورت مداوم در کارهای درسی خود با شکست مواجه می شوند. در مقابل هم اصلا نمی توان به این کودکان استثنایی گفت. چرا که ظاهر آنان کاملا طبیعی و نرمال است و هم چنین رشد جسمی، قد و وزن این دانش آموزان نیز این مسئله را تایید می کند. علاوه بر آن هوش آن ها نیز کمابیش عادی است. به خوبی صحبت می کنند و همانند سایرین با دیگران ارتباط برقرار می کنند. این کودکان در خانه نیز بازی های لازم را داشته و کارهایی که توسط والدین به آن ها واگذار می شود را به درستی انجام می دهند.

اما مشکل این کودکان، نداشتن توانایی لازم برای به جریان انداختن اطلاعات در جهت بیان کردن و بالاخص مشکل در نوشتن است. این دانش آموزان در رده دانش آموزان دچار اختلال یادگیری رده بندی می شوند. در حقیقت این دانش آموزان در یک یا چند فرآیند روانی که معمولا به درک با استفاده از زبان شفاهی یا کتبی مربوط می شود مشکل دارند. این اختلال در افراد مختلف می تواند به شکل عدم توانایی در صحبت کردن، گوش دادن، نوشتن، خواندن، هجی کردن و یا انجام محساب ریاضی ظاهر گردد.

این امر، شرایطی همچون مشکلات و معلولیت های ادراکی، نقص جزئی در عملکرد مغز، آسیب دیدگی های مغزی و خوانش پریشی را در بر می گیرد. به علاوه می بایست توجه داشت که دانش آموزانی به دلیل معلولیت های دیداری، شنیداری و یا حرکتی، عقب ماندگی های ذهنی و یا محرومیت های محیطی، فرهنگی و اقتصادی دچار مشکل یادگیری شده اند ، شامل اختلال یادگیری نمی گردند.

البته باید توجه داشت که اگر دانش آموزی مشکل خواندن جبرانی دارد یا چیزی را دیر می آموزد، نمی توان آن را دچار اختلال یادگیری دانست. چرا که بسیاری از دانش آموزان ممکن است خیلی از مسائل درسی را دیر بیاموزند. بلکه اختلال یادگیری به کودکان و نوجوانانی گفته می شود که به شدت دچار ناتوانی های یادگیری به خصوصی هستند. این دانش آموزان به آموزش های ویژه ای نیاز دارند که بنا به نظر روانشناس، می بایست با تمرین های مخصوص، غیر معمول و با کیفیتی غیر عادی سر و کار داشته باشند. این امر با شیوه های آموزشی و منظمی که توسط اکثر کودکان استفاده می شود کاملا متفاوت است. در این زمینه باید کارشناسان در صدد جبران ناتوانی های یادگیری به خصوص به صورت انفرادی و یا تشکیل گروه های کوچک برآیند.

عوامل بروز اختلالات یادگیری

علت این اختلالات یادگیری در بسیاری از موارد مورد بحث روانشناسان مختلف بوده است. تحقیقات علمی ثابت کرده است که علت اصلی بروز ناتوانی های یادگیری نسبتا مبهم بوده و به همین دلیل هم تعریف کردن این که اختلال یادگیری دقیقا چیست امری مشکل است و تنها بایستی روانشناس با توجه به سابقه خود در امر مشاوره تشخیص داده شود. ما در طنین سمعک به صورت حرفه ای این امر را بررسی خواهیم کرد. با این حال، علم روز روانشناسی با توجه به بررسی موارد مختلف دچار اختلال یادگیری عوامل ایجاد اختلالات یادگیری را به چند بخش تقسیم می کند. در ادامه این چند بخش را به تفکیک شرح خواهیم داد:

الف) عوامل آموزشی

1. تدریس ناکافی و ناصحیح به کودکان
2. عدم فراگیری معلم از مهارت‌های لازم جهت تدریس درسهای پایه در مدارس
3. توقعات بیش از اندازه بالا یا بسیار پایین معلمان
4. برنامه ریزی و طرح برنامهٔ آموزشی ضعیف
5. عدم فعالیتهای برانگیزنده
6. تدریس عملی نادرست
7. عدم آموزش مهارت‌های اجتماعی، یادگیری و حرکتی و جسمی و عدم پرداختن به یادگیری‌های زبان شفاهی
8. استفاده نادرست از روشها و مداد و برنامه درسی

ب) عوامل محیطی

عوامل محیطی بسیاری وجود د دارد که می‌تواند به پیچیدگی ناتوانی‌های یادگیری بیفزاید و حتی شاید سبب ساز آن باشد. – تغذیه، بهداشت، تندرستی

انگیزش ضعیف توجه ناکافی و ضعف در انجام کار بر اثر گرسنگی و وجود رنگ‌ها و مزه‌های مصنوعی در غذاها طبق نظر فاین گولد روی تحرک بیش از حد کودک موثر است.

سرماخوردگی مزمن، مشکلات تنفسی، آلرژیها و … در ناتوانی یادگیری کودک موثر است.

سقوط، آسیب دیدگی مغزی، ضربه وارد به سر و … در ناتوانی یادگیری موثر است.

– تحریک حسی

کودک در حال رشد نیازمند درون دادهای حسی است تا درباره محیط و خود و هر دو بیاموزد یعنی کودک به تجربه‌هایی نیاز دارد تا بیاموزد که چگونه بیاموزد.

– تحریک زبانی

زبان به واسطهٔ نقشش در تفکر و یادگیری سایر مهارتها در محیط زندگی کودک جایگاه ویژه‌ای دارد و ممکن است ناتوانی کودک از نبود مدل‌های درست در اوایل رشد وی سرچشمه گرفته باشد.

– رشد اجتماعی و عاطفی

بسیاری از کودکان مبتلا به ناتوانی یادگیری مضطرب، نامطمئن و بی اختیار و سرکش هستند که ممکن است این رفتارها با فقدان امنیت طبیعی، ثبات محبت و گرمی و پذیرش در منزل و محیط مدرسه پیوند داشته باشد.

ج) عوامل روانی

امکان دارد کودکان مبتلا به ناتوانی‌های یادگیری در عملکردهای روانی پایه چون ادراک، حافظه و شکل درون به مفاهیم اختلال داشته باشند. د- عوامل فیزیولوژیکی

د) آسیب های مغزی

بسیاری از متخصصان بر این باورند که علل اساسی و عمده ناتوانی‌های یادگیری آسیب دیدگی مغزی، شدید یا جزیی و صدمه وارده به دستگاه عصبی و مرکزی است.

ه) عوامل ژنتیکی

شواهدی در دست است که نشان می‌دهد ناتوانی‌های یادگیری احتمالاً در برخی خانواده‌ها بیش از دیگران دیده می‌شود در واقع عوامل ژنتیکی در شمار وسیعی از ناتوانی‌های یادگیری نقش دارد.

و) – عوامل بیوشیمیایی

اختلال‌های گوناگون متابولیکی در حکم عواملی هستند که موجب ناتوانی‌های یادگیری می‌شوند مثل هایپوگلیسمی، کم کاری تیروئید و …

ز) – عوامل پیش، هنگام و بعد از تولد

ح) تاخیر رشد

بندر، دهریش، جانسکی، لانگ فود … اظهار می‌دارند که عدم ظهور علائم رشد برخی از کودکان مبتلا به ناتوانی یادگیری ممکن است از تاخیر رشد برخی اجزای دستگاه عصبی مرکزی سرچشمه گرفته باشد که این گونه کودکان پس از بزرگتر شدن بر این مشکلات غلبه می‌کنند.

ط) نقص جزیی در کار مغز

به نظر می‌آید هر گونه نتیجه گیری دربارهٔ حیاتی بودن آسیب دیدگی مغزی در کودکان مبتلا به ناتوانی یادگیری در بهترین شرایط فقط جنبه تجربی و آزمایشی دارد.

کلینیک شنوایی سنجی طنین سمعک – تجویز بهترین سمعک و سمعک دیجیتال